İki böbreğiniz vardır. Bunlar fasulye şeklindedir ve her biri yaklaşık olarak yumruğunuz büyüklüğündedir. Omurganın her iki yanında, sırtınızın ortasına yakın bir alanda yer alırlar. Çoğu insan böbreklerinin yalnızca idrar üretiminden sorumlu olduğunu düşünür. Aslında böbrekler düşündüğünüzden çok daha fazla görevi yerine getirmektedir.
Aslında, böbrekler idrarı üretir ve idrar yoluyla atılımını sağlar. Metabolik süreçlerden kaynaklanan fazla su ve toksinler idrar ile birlikte adeta bir filtreden geçiyormuş gibi vücuttan atılır. Ek olarak kandaki fazla asiditeyi önlemek için asit baz dengesi böbrekler tarafından düzenlenir.
Böbreklerin ayrıca hormon üreterek kan basıncını düzenlemek gibi önemli bir fonksiyonu daha vardır. Böbreklerde üretilen eritropoietin gibi hormonlar kemik iliğindeki kan hücrelerinin üretimini kontrol eder. Böbrekler aynı zamanda kandaki kalsiyum miktarını ve D vitamini üretimini etkiler. Bu vitamin kemiklerin stabilitesini sağlamaya yardımcı olan mineralizasyon için gereklidir.
Biliyor muydunuz?
- Böbrekler, fazla vücut suyu ve atık ürünleri günün 24 saati uzaklaştırır.
- Sağlıklı böbrekler, kanı günde yaklaşık 300 kez temizler.
- Bu, böbreklerinizden her gün ortalama 1.500 litre kanın geçişi anlamına gelir.
Kronik böbrek hastalığının nedenleri nelerdir?
Kronik böbrek hastalığı (KBH), böbreklerin yavaş yavaş işlevini kaybettiği uzun ve genellikle yavaş bir süreçtir. Başlangıçta kronik böbrek hastalığınızın farkında olmayabilirsiniz. Erken belirtiler göze çarpmayabilir ve bu yüzden belirtileri fark etmeyebilirsiniz.
Böbrek yetmezliği tanısı genellikle BUN, kreatinin ve glomerüler filtrasyon hızını (GFH) ölçen kan testleri ile yapılır. Kan testi, her dakika glomerüllerden ne kadar kan geçtiğini değerlendirir. Glomerüller, atıkları kandan uzaklaştıran minik filtrelerdir.
Kronik böbrek hastalığı 5 aşamada sınıflandırılır. Hastalığın normal böbrek fonksiyonun kötüleşmesinden (KBH 1. evre) Kronik Böbrek Yetmezliğine (KBH 5.evre) geçişi yıllar alabilir. Kronik tipi örneğin diyabet, yüksek kan basıncı (hipertansiyon), çeşitli böbrek doku enfeksiyonları (glomerulonefrit) ve uzun dönemde böbrek fonksiyonunu azaltan bazı ilaçların aşırı kullanımından kaynaklanan kalıcı böbrek hasarıdır.
Erken aşamalarda hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak mümkün olsa da, erken teşhis ve doğru tedavi için doktorunuzla yakın iş birliği içinde olmanız hayati önem taşır.
Kronik böbrek hastalığının işaretleri ve belirtileri
Kronik böbrek hastalığının uyarı işaretleri ve belirtileri her zaman belirgin değildir. Birçok hasta farkında olmadan kronik böbrek hastalığına sahip olabilir.
Olası uyarı işaretleri nelerdir?
- Düşük idrar üretimi
- Şişkinlik: ellerde, yüzde ve bacaklarda
- Nefes darlığı
- Uyku güçlüğü
- İştah kaybı, bulantı, kusma
- Yüksek tansiyon
- Üşüme ve yorgunluk hissi
İşaretleri ne kadar erken saptayabilirseniz, doktorunuz o kadar iyi müdahale edebilir ve bir çözüm sunabilir. Doğru zamanda doğru yardım, böbrek hastalığının ilerlemesini etkileyebilir.
Hangi yaşam tarzı değişiklikleri yardımcı olabilir?
Çeşitli tedavi yöntemlerine ilave olarak, hayat tarzındaki değişiklik kronik böbrek hastalığının ilerlemesini azaltabilir.
- Yüksek tansiyon ve kan şekerinizi kontrol altına alın.
- Sağlıklı bir diyet yapın (veya düşük protein, veya düşük tuz diyeti).
- Kilo verin.
- 3 x 30 dakika aerobik egzersizine başlayın.
- Sigarayı bırakın.
- Belirli ağrı kesicilerden kaçının.
Ancak herhangi bir büyük değişikliğe gitmeden önce her zaman doktorunuzun tavsiyelerini alın ve tıbbi gelişmeleri takip edin.
