Büyük bir ada ülkesi

Amirul Mukminin, eşini sabahın erken saatlerinde öperek evden uğurluyor. Yeni evli çift sadece birkaç hafta önce birlikte yaşadıkları yeni evlerine taşındı. Banda Aceh sokakları yeni uyanıyor. Arabalar, kamyonetler ve her yerde bulunan motorlu bisikletler şehrin adeta film müziği. Bir kutu dolusu yedek parça ve küçük bir alet koleksiyonu taşıyarak, Amirul onu Aceh Barat Daya’da Blang Pidie’ye götürecek otobüsü arıyor. Özellikle bu sabah otobüs çok dolu. Bagajla yüklü gezginler koltuklara sıkışmaya çalışıyor. Ancak Amirul’un acelesi yok. 350 km uzaklıktaki Blang Pidie’de bulunan hastaneye ulaşım on saat veya daha fazla sürüyor. Bu tropik sıcaklarda otobüs yolculuğunun zor olacağını biliyor. Bir önceki gece, hastane arayıp diyaliz cihazlarından birinde teknik bir problem olduğunu söyledi. Amirul için bu işe gitmek demekti. Bu teknisyenin tek sorumluluğu Aceh bölgesindeki 120 diyaliz cihazının bakımı. Amirul, bazıları son derece uzak şehirlerde bulunan toplamda sekiz hastaneye bakıyor.

Blang Pidie’ye olan yolculuk Amirul’u Endonezya'nın Sumatra adasının tropikal manzarasına götürür. Ayda birkaç kez bunun gibi uzun yolculuklar üstlenir. Eve yakın olan hastaneler içinse motorsikletini kullanır.

Kalabalık minibüste uzun, zorlu bir yolculuktan sonra Amirul nihayet hedefine ulaşır. Hastane personeli onu bekliyor ve sıcak bir şekilde karşılar. Teknisyen mola için zaman ayırmaz ve hemen işe koyulur. Sonuçta burada her cihaza ne kadar acil ihtiyaç duyulduğunu biliyor.

Endonezya’da diyaliz hastaları için sağlık ağı çok düzensiz. 100.000 böbrek hastasından sadece 25.000 ‘i gereken uygun tedaviyi alabiliyor. Bu düşük seviyedeki bakım hizmeti ülkenin sağlık sistemini gözler önüne seriyor. Ortalamaya göre her 10.000 hasta başına altı hastane yatağı ve bir hekim düşüyor. Sağlık harcamaları toplam yıllık brüt gelirin %3 ünü oluşturuyor. Bu gelişmekte olan bir ülke için çok yetersiz.

Yeni bin yılın başlangıcından beri, Endonezya 240 milyon vatandaşı için sağlık koşullarını iyileştirmeye çalışıyor. 2014’te ülke bütün Endonezyalılar için bir sağlık sigortası programı sunarak ileriye yönelik büyük bir adım attı. En temel koşullarda yaşayan 60 ile 70 milyon arası kişi bile şimdi tıbbi yardıma sahip olabiliyor. Birkaç yıl içerisinde, ülke bu bakımı ada ülkesinin tüm vatandaşları için açmayı hedefliyor – çok etnikli devlet için devasa bir proje. Özellikle kırsal alanlarda altyapının genişletilmesi gerektirmektedir. En büyük zorluklardan biri Endonezya’nın coğrafi yapısı: Ülke, 6.000’den fazlası yaşamaya elverişli olan 17.500 adadan oluşuyor. Endonezyalıların %60’ı başkent Jakarta’nın bulunduğu temel ada olan Java’da yaşıyor. Diğer birçok ada seyrek nüfuslu ve izole.

Malakka Boğazı’ndaki Kundur Adası bu uzak adalardan biridir. Husin Maidin, haftada iki ya da üç kez plajdan sadece birkaç metre uzakta olan yol kenarında, palmiye ağaçlarının altında sabah çok erken onu motorsikletiyle gelip alan komşusunu beklemeye başlar. Limana olan yolculukları 45 dakika sürüyor. Husin’in buradan en yakın diyaliz kliniğinin yer aldığı komşu ada Karimun’a giden feribotu yakalaması gerek.

Rüzgarlı ve fırtınalı havalarda, feribot çalışmadığından kliniğe gitmek için bir veya iki gün beklemesi gerekir. Tedaviyle geçen uzun bir günün ardından eve geldiği çoğu zaman yorgun ve bitkin oluyor. “Felç geçirdiğinden beri yardıma ihtiyacı olduğu için evde daha fazla zaman geçirmek istiyorum”, diyor Husin Maidin.

Fresenius Medical Care, Endonezya’da 2000 yılından beri aktif ve şu an ülkede diyaliz ürünlerinde pazar lideri. Şirket, diyalizerler, su arıtma sistemleri ve aksesuarları ile birlikte bugüne kadar binin üzerinde modern hemodiyaliz sistemleri kurdu. Tüm kliniklerin yaklaşık yarısına ürün sağlıyor. Greater Jakarta bölgesinde Fresenius Medical Care devlet-özel ortaklıkla bir diyaliz merkezi işletiyor. Yeni evrensel sağlık sigortası programının bir sonucu olarak, tıbbi teknolojiye olan talebin artması bekleniyor. Endonezya hükümeti hastanelerin kapasitesini önemli ölçüde artırmaya ve özel kliniklerin daha kolay açılmasına karar verdi. Diyaliz hastaları da bundan faydalanmaya hazır.

Diyaliz teknolojisini kullanacak klinik personelin eğitimi, Fresenius Medical Care için büyük bir görev. Bu yüzden Tri, Husin Maidin’le aynı zamanda Karimun Adası’nda bulunan hastanenin diyaliz bölümünde bulunuyor. Çalışanlara diyalizin nasıl gerçekleştirileceğini öğretmekten ve cihazların kullanımı için gerekli pratik becerileri aktarmaktan sorumlu.

Tri, genel olarak görev aldığı Jakarta’da Fresenius Medical Care ekibinin temel bir üyesi. Ancak işi şu anda bulunduğu Karimun Adası gibi diğer kliniklere düzenli ziyaretleri içeriyor. Neredeyse tüm Endonezya’yı kapsıyor. Adaya olan yolculuğundan bir gün önce keşfettiği gibi, bu onun için her zaman kolay değil. Feribotlardan biri geç kaldı ve son bağlantı teknesini kaçırmış oldu. Gece geç saatte, özel bir geçiş organize etmeyi başardı ve Tri Endonezya’daki bu günlük ziyaret problemleriyle başa çıkma konusunda oldukça tecrübe sahibi oldu.